Σάββατο 18 Αυγούστου 2018

Οι Καραβοφιλόσοφοι του Σχολαρχείου


Στη σύνταξη σαν βγήκε πια ο Ηβιλάγιας... και γλύτωσε
                                              [απ' τη θάλασσα κι απ' τα ψυχοφθόρα μπάρκα,
ήταν συνέχεια αραχτός σε τιβηκαναπέδες,
                                                 [στον καφενέ... πά-αινε δε και καμιά τσάρκα....

"Παππού.... παππού... τι πα να πει.... τι είναι φιλοσοφία ?" 
                                                        [ο οκταετής τον ρώτησε μια μέρα  εγγονός του...."
"Θα σου το πω αμέσως.... και μη διστάζεις", τ' απαντά, "να με ξυπνάς
    [να με σκουντάς π' όλο κοιμάμαι….. Να καταλάβει του παππού σου δώστου..."

Ο γερο-Δυσσέας…. αράδιασε Σωκράτηδες και Πλάτωνες,
                               [και όσα ονόματα σχετικά θυμήθηκε.…. ότι είχε ακούσει,
μα στη συνέχεια κώλωσε γιατί από τον εγγονό,
                       [ο πάππος, παρότι έκανε τον προφεσόρο, πιότερο είχε πούσι,
(ομίχλη ντε...  που πούσι την λέν στη θάλασσα
                                                                      [μες τα παπόρια οι ναυτικοί).

Με τα κολλυβογράμματα του Σχολαρχείου, δηλαδή της Α΄
             [του μετέπειτα εξαταξίου Γυμνασίου, τί άλλο θάξερε να πει, 
εξορισμένος χρόνια, άλλοτε μέσα στα καράβια, 
                            [κι άλλοτε στις φάμπρικες της ξενιτειάς για μια ζωή.

Στις βεγγερο-συνάξεις στις πρύμες των βαποριών, 
                                                [στα καπνιστήρια και στις τραπεζαρίες,
τον θαύμαζαν γιατί κανείς δεν τούβγαινε σε γνώσεις
                                 [αλλά και στις κοινωνικο-πολιτικές τις ιστορίες.

Άνετα θάλεγες ότι βασίλευε σαν ένας μονόφθαλμος,
                        [σ' ένα βασίλειο αομμάτων κατά πως λέει η παροιμία...

Για τους νεώτερους  πρέπει να πω, πως τα παλιά τα χρόνια,
                                                    [πριν ακόμη και την δική του εφηβεία
άκουες να λέν': "σίγουρο..... γκαραντί σου λέω... 
                                        [τόπε ο τάδε που είναι του Σχολαρχείου"
σαν νάλεγαν το είπε κάποιος αξιοσέβαστος διδάκτωρ 
                                                      [του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.

Ας επιστρέψουμε όμως σε κείνο το αδιέξοδο
          [που βρέθηκε ο 'Δυσσέας στριμωγμένος από τον μικρό,
καθώς άγρια μεσάνυχτα, ο φουκαριάρης,
                      [είχε για το της φιλοσοφίας θέμα και ότι σχετικό.   

Δεν ρώταε τρομάρα να τούρθει το βλογημένο
                                                      [τί 'ναι φασίνα και τι παπάζι,
τι σαλαμάστρα, τι τσεμπέρι, τι ηλεκτροματσάκονο,
         [τι ντουντούκα του καπετάνιου πούχει για να φωνάζει,
τι 'ναι σφιλάτσο, κλώσμα, ματσόλα,
                                                               [τι καντηλίτσα και ψαλιδιά ?
χωρίς δισταγμό θα τ' απαντούσε, στο πιτσιφύτιλο, 
        [γιατί δαύτα ήτανε τα παιχνίδια του... μεγάλωσε με αυτά.

Από τότε πούμπλεξε με τα καράβια
                                                        [και μπάρκαρε σχεδόν παιδάκι,
δεν έπαιξε όπως τα τωρινά παιδιά με κάνα Νόκια κινητό,
                                              [με υπολογιστή, ή και κομπιουτεράκι...

                                            ___________________

Με το αυτί "πιάτο NOVA-κεραίας" περίμενε το σκατόπαιδο απάντηση,
                                       [λες κι ήταν βαλτό το εγγόνι του να τον ξεμπροστιάσει, 
κομπιουτερο-ναθρεμένα όλα αυτά στο "σάιμπερσπέις*                                     *κυβερνοχώρο
                      [και καλουπώνουνε τον ψύλλο, σαν τον δικό τους τον Αναστάση.

Με αυτοπεποίθηση, θωρούνε ειρωνικά τους γέρους,
                                                  [τους θεωρούνε άσχετους, συχνά τους λένε χάπατα,
νιώθουνε τ' άτιμα ότι πατώνουνε στον βυθό του νέου αιώνα, ενώ εμείς
        [αν και τους κομπιουτερο-μιμούμαστε, μονίμως βρισκόμαστε... στα άπατα.

"Την κάνει".... όμως ο 'Δυσσέας.... παλιόγερος μεν, μα πρώην λαμόγιο,
                                                     [ψιλο-τσιγαρο-λαθρέμπορας και κωλοπετσωμένος, 
 επιστρατεύει καραβο-κουτοπονηριά... λέει άργησε τάχα μου για το γιατρό,
      [φεύγει βολίδα..... κι ο μικρός μπελάς μένει αναπάντητος κι απογοητευμένος.

Τραβάει γραμμή πλατεία Αττικής, Στάση "Οκτώ" και τέρμα Άγιο Μελέτη,
                                                        [στου Λέμπερου το ψιλικατζίδικο-βιβλιοπωλείο,
που γνώριζε από την Κατοχή...…. και μπαίνοντας λέει "Γιώργαρε,
                            [σκαμπάζεις τί 'ναι φιλοσοφία ?        σου βρίσκεται κάνα βιβλίο ?"

- "Ραμόλιρες του λέει ρε 'Δυσσέα ?   ξεχνάς πως ήμασταν μαζί,
                                                       [όλη η πιτσιρικαρία, μες το ξυπόλητο το τάγμα*, 
και μείναμε με του σχολαρχείου τα κολλυβογράμματα,
                                         [ξύλα που λένε απελέκητα... "και έτσι έμεινε το πράμα ?"

Με σπουδή "βουτάει" ο Λέμπερος σε μια γωνιά 
                                                     [σ' ένα σκονισμένο παρατημένο βιβλιο-σωρό
και χαμογελώντας σκάει μύτη σε λιγάκι, λέγοντας 
                                             ["Έλα Δυσσέα…... "Εύρηκα"... τσίμπα ετούτο 'δω 
μη ξεμπροστιαστείς καραβοφιλόσοφε του σχολαρχείου 
                                           [και χάσει πάσα ιδέα για τον παππού του το εγγόνι...   
... πούλα και μούρη άμα λάχει, κάνοντας τον σοφό στον καφενέ,
                                              [στα άλλα ραμολιά….. έλα, τίποτα μην σ' αγχώνει."
 
Κράταγε το βιβλίο του συγγραφέα καθηγητή Εμίλ Φαγκέ* 
                                 [της Γαλλικής Ακαδημίας, "Σύντομη Ιστορία της Φιλοσοφίας".
      
Αγκαλιαστήκανε οι παλιόφιλοι... τον ευχαρίστησε και έφυγε ο Δυσσέας,
                [μπήκε σε καφετέρια και όπως στην εποχή της μαθηματο-παπαγαλίας,
αποστήθισε.... με κόπο βέβαια από το όντως εξαιρετικό βιβλίο,
                                                                                            [ένα ολόκληρο κατεβατό !

Μεγαλοφυές το σχέδιο, θα συνεχίσει να κάνει τον παντογνώστη, 
        [να μην ξεφτιλιστεί, αφού 'κανε τον ξερόλα στον εγγονό του από μικρό, 
αυτός ο ρήτορας, αυτός ο προφεσόρος των καπνιστηρίων
                                                                          [και των "Κόφι-τάιμ" των καραβιών, 
αυτός ο αναμφισβήτητος βαπορο-φιλόσοφος,
                                          [του καμπουνιού*, της πρύμης* και των τραπεζαριών!!
                                  
- "Παππού, του φώναξε όλο χαρά μόλις τον είδε αλλά και με μικροτσαντίλα,
                                       [μήπως δεν ξέρεις τι 'ναι φιλοσοφία και τζάμπα περιμένω".

Με ύφος ειδήμονα ο παππούς.... πως έχει το θέμα στο τσεπάκι δηλαδή,
                             [άρχισε να αραδιάζει την νοητικο-αρπαχτή στο κακομαθημένο.

Η λέξη Αναστάση μου είναι σύνθετη….
                                                        [δυό κολλημένες λέξεις κάνουνε τη φιλοσοφία,
δηλαδή το αρχαίο ελληνικό "φιλείν", που σημαίνει αγάπη, είναι η πρώτη,
     [η δεύτερη δε, η "ευδοκιμήσασα το πάλαι μόνον εν Ελλάδι", η σοφία...

Η Φιλο+σοφία λοιπόν λεβέντη μου είναι η επιστήμη κατά την οποία,
                                                              [η προχωρημένη σκέψη κάποιων σοφών,
ψάχνει να βρει "γιατί", "πώς" και "πότε" δημιουργηθήκαν όλα,
                             [γι αυτό και ονομάστηκε η Επιστήμη των "Πρώτων Αρχών",
και βρήκε την ποιητική της έκφραση στον ποιητή Ησίοδο
                  [καθώς επίσης και στον μεγαλύτερο της αρχαιότητος, τον Όμηρο."

Γύρισε θριαμβευτικά να δει τον Αναστάση, που εν τω μεταξύ και μέχρι...
       [να βρει απάντηση ο παππούς, νύσταξε κι αποκοιμήθηκε το κακόμοιρο...

Ο Δυσσέας όμως που ατελείωτο δεν άφησε ποτέ του κάτι...
                                    [συνέχισε ... λες και στου μικρού ήθελε νάμπει τ' όνειρο,
και να θυμάσαι πάντα, του ψιθύρισε, μικρό μου αστέρι,
                                                             [πως ετούτος ο ριζοσπαστικός ο Τρόπος Σκέψης
γεννήθηκε τον έκτο αιώνα προ Χριστού στην Ελλάδα...
   [του "δίκτυου" δε τους νοθευτές της Ιστορίας μας ποτέ σου μην πιστέψεις".



________________________________________________________________________

Από το βιβλίο "Σπασμένος κάβος", Βιωματικό έμμετρο έργο
του Οδυσσέα Ηβιλάγια No 136 / e-mail: pmataragas@yahoo.com /
Επιμέλεια - προσαρμογή κειμένων Cathy Rapakoulia Mataraga

_______________________________________________________


* Φιλοσοφία,  τον όρο εισήγαγε ο μεγάλος προσωκρατικός φιλόσοφος και μαθηματικός, Πυθαγόρας. Η φιλοσοφία μάς ανοίγει νέους δρόμους και αναζητά απαντήσεις σε ερωτήματα που πιθανώς ξεπερνούν τις ανθρώπινες γνωστικές δυνατότητες, βοηθώντας στη διερεύνηση των ορίων της ανθρώπινης σκέψης, ακόμα και όταν δεν φτάνει σε κάποιο αποτέλεσμα ο επαγωγικός της προβληματισμός. Δεν θα ήταν λάθος να πούμε ότι φιλοσοφία είναι σκέψη πάνω στην ίδια τη σκέψη και τις δυνατότητες της. 

* Σχολαρχείο,  παλιότερος τύπος σχολείου που κάλυπτε τις δύο τελευταίες τάξεις του σημερινού δημοτικού και την πρώτη τάξη του σημερινού γυμνασίου.

* Auguste Émile Faguet,  Φαγκέ, Εμίλ (Émile Faguet) Γάλλος κριτικός λογοτεχνίας, ιστορικός και ακαδημαϊκός. Είχε ευρεία μόρφωση και θεωρείται εξαιρετικός χρονογράφος και ευφυής κριτικός.
Διετέλεσε, από το 1890, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης και παράλληλα συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες. 
Αφού διδάσκει για κάποιο διάστημα στη La Rochelle και στο Bordeaux, επέστρεψε στο Παρίσι για να ενεργήσει ως βοηθός καθηγητή ποίησης στο πανεπιστήμιο. Έγινε καθηγητής το 1897. Εκλέχτηκε στην Ακαδημία française το 1900 και έλαβε την κορδέλα της Légion d'honneur το επόμενο έτος.
Ενεργούσε ως δραματικός κριτικός στο Soleil. από το 1892 ήταν λογοκριτικός κριτικός στο Revue Bleue. και το 1896 πήρε τη θέση του Jules Lemaître στο Journal des débats.

Τα σημαντικότερα έργα του τιτλοφορούνται: Η γαλλική τραγωδία του 16ου αιώνα (1881), Οι μεγάλοι δάσκαλοι του 17ου αιώνα (1885), Λογοτεχνικές μελέτες για τον 16ο, 17ο, 18ο και 19ο αιώνα (1885-93), Πολιτικοί και ηθικολόγοι του 19ου αιώνα (1891-1900), Ιστορία της γαλλικής φιλολογίας (1900-1), Διαβάζοντας τον Νίτσε (1904), Για να διαβάζεται ο Πλάτων (1905), Πολιτική σύγκριση των Μοντεσκιέ, Ρουσό και Βολτέρου (1902) κ.ά. Εξελέγη μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας (1900).

          ΛΕΞΑΡΙ
παπάζι    = σφουγγαρίστρα, μάπα
φασίνα   =  ύφασμα (αλειμμένο με κατράμι) που τυλίγεται γύρω από σκοινί 
                   για να μη φθείρεται αυτό από την τριβή (ναυτικός όρος)
σαλαμάστρα  = μονωτικό υλικό από ίνες (π.χ. βαμβακιού) που χρησιμοποιείται 
                           ως παρέμβυσμα σε μόνωση - στεγανοποίηση αξόνων αντλιών ή πηδαλίων.
τσεμπέρι = κολιέδες
ηλεκτροματσάκονο = ηλεκτρικό εργαλείο για να αφαιρεί τη σκουριά
λαγουδέρα = τμήμα πηδαλίου βαρκών
σφιλάτσο = χοντρός σπάγκος
κλώσμα = νήμα
ματσόλα = σφυρί παρόμοιο με τη βαριοπούλα και τον ματρακά που έχει 
                    ξύλινη ή πλαστική κεφαλή αντί για σιδερένια (ναυτικός όρος)
καντηλίτσα  = ναυτικός κόμπος
πρύμη =      (ναυτικός όρος) άλλη μορφή του πρύμνη
ψαλιδιά =   ναυτικός κόμπος 
καμπούνι =  πλώρη, το μπροστινό μέρος του καραβιού
cyberspace = Κυβερνοχώρος
Το πάλαι = τον παλιό καιρό


   σπασμένος κάβος