Ένα Ποτήρι Αλμυρόνερο

        Πριν να βρεθώ της θάλασσας αιχμάλωτος
                                                    [για μιά ζωή στα πλοία,          
      δεν τάπαιρνα τα γράμματα στο σκολιό,
                      [και δεν γουστάριζα ειδικά την Γεωγραφία,
      με αποτέλεσμα να μη γνωρίζω,
                              [κατά που πέφτει ακόμη κι η... Λαμία.

      Το μόνο μου ενδιαφέρον φίλοι μου, 
                                                     [ήτανε το σκασιαρχείο,
      έτσι έμεινα κούτσουρο μικρός,

                         [και αστοιχείωτος βγήκα απ' το  σχολείο.    

      Μεγάλωσα... και με περίμενε
                                       [μιά δίκαιη θα έλεγες τιμωρία,
      με βιά, πόνο... και δάκρυ καμιά φορά

                             [η ίδια η ζωή μούμαθε... Γεωγραφία,

      που θα με σούρει δεκαετίες με λουρί,

                [και θα με πάει στις άκρες όλου του κόσμου,

      αναμνήσεων πολύτιμο σεντούκι τα όσα έζησα
                                        [κι αυτό 'ναι όλο το βιός μου...

      Μετανιωμένος και στ' αζήτητα,
                              [στη σύνταξη τώρα πια, στην αποστρατεία,
      λυπάμαι ειλικρινά σαν σκέπτομαι,
                                            [εκείνη την νεανική βλακοανοησία,
      καθώς μετά την καψουρεύτηκα, την ερωτεύτηκα και...
         [μαζί πορευτήκαμε χρόνια ολάκερα με την... Γεωγραφία.

      Λόγω του έρωτα αυτού, σχεδόν παντού στη γη
                           [ίχνη θα βρεις...απ' τις πατημασιές μου, 
      και τώρα αλλοίμονο πρέπει να τη ξεχάσω....
                                                [μα πώς ???  για πες μου !! 

      Σκύλες και Χάρυβδες επέρασα πολλές

                   [που γι ανθρωποθυσίες φήμη αυτές ακολουθεί,       

      σε κάποιες ξώφαλτσα την έκανα,
                       [μα σε καμπόσες το Χάρο είδα να μ' απειλεί.   

      Φαντάσματα πολλά τα ψυχικά μου τραύματα

                                                       [με βασανίζουν μια ζωή,
      πολλές κι οι γωνιές του κόσμου,
                                                  [που η χολή μου είχε κοπεί !

  Τις πόρτες* του Μαγγελάνου διάβηκα                                        *άκρη Ν. Αμερικής

                     [και άλλοτε εκεί σιμά του, το Ακρωτήριο Χόρν*,          *Cabo de Hornos
είδα αυτό που διάβαζα στη "Μάσκα" κι άλλες φυλλάδες, 
        [τη "Γη του Πυρός"....τη γη των φλεγομένων ουρανών. 

Ευθύς μετά... του Ειρηνικού να πιάνει η οργή,
                     [κύμα που σωσιβιοσκέψεις φέρνει... λόφος σωστός,
παραπλανητικό τούδωσε ο Μαγγελάνος όνομα,
     [ο ωκεανός ετούτος είναι οτιδήποτε άλλο εκτός από ειρηνικός !

Ας πάμε στ' άλλο.... το γνωστό σε όλους μας ακρωτήρι...     

                           ["της Ελπίδος* όπως το βγάλαν, της Καλής",     *Cape of Good Hope 
στους ναυτεργάτες πάντα που θυμίζει κείνα τα σκυλοτάξιδα      

                            [με τάνκερ, σαν κάναν το γύρο της Αφρικής.     *40 μερόνυχτα Κουβέιτ- Δανία

     

Όσο για το Κέιπ Λιούιν* στης Αυστραλίας την άκρη,                    *Cape Leawin

                          [μία προς την Ανταρκτική, δόρατος λες αιχμή,
τη νύχτα ίσως φωνές ακούσεις κάποιου πνιγμένου,
          [μέσ' την αντάρα του λυσσασμένου ανέμου κάπου εκεί !

  
Πράσινο Ακρωτήρι* και Ναντάκετ* στον ίδιο ναύλο...                    *Σενεγάλη & Μασσαχουσέτη

                        [μέρη στριμόκωλα αμφότερα... σωστός χαμός,       
πού να φουντάρεις και που ν' αλλαξοπορείσεις,

                                                  [πίσω το ρέμα μπρος γκρεμός,
άγρια θάλασσα, θύελλα, βροχή κι ομίχλη,                                        

   [με φρυγανιά την έβγαλα απ' τη ναυτία ξύπνιος και καθιστός.
                 

Ρίο Ορινόκο,* της Βενεζουέλας ο μεγάλος ποταμός...                   

                                      
                                          [Ξυστά μας, περνάει μιά μαούνα*,         *Φορτηγίδα   
κι ενώ το ψιλό μου έκανα απ' την άλλη μπάντα
   [γυρνάω μισοκατούρητος και "δε βλέπεις ρε μπουμπούνα"?         

φωνάζω στο τιμονιέρη μου το βλάκα,

                       ["σού είπα πρόσεχε ένα λεπτό παλιομ@@κα,               
πούχεις το νού σου στο χαβαλέ,
                                     [στις γκομενοϊστορίες και στη πλάκα.

       Μεταξύ μας, δεν έφταιγε καθόλου, γιατί στη βάρδια                    
                                   [δεν σταματούσα διόλου να λέω αστεία,

       χαζεύοντας τα μαύρα δέντρα απ' το τζάμι,
                (πούχε σαπίσει η τροπική βροχή) με κάποια απορία.

Από τα Κέιμαν* της Καραϊβικής, 
            [ο κεντροαμερικάνος "τιμονιέρης", ο πεινασμένος,    

προδομένος, κυνηγημένος κι άδικα καταζητούμενος,
                  [που είχε μπαρκάρει να γλυτώσει ο καημένος,
συχνά στη βάρδια μας μου έλεγε τα βράδια                                  
               [τα βάσανά του, με τα σπασμένα ελληνικά του        
ότι στο σπίτι δηλαδή πεινούσε η οικογένειά του,                 
                       [η γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά του.

Ναι... 'κεί πεινούσε...στων κρυμμένων θησαυρών το λάκκο,
             [εκεί που ρέει το χρήμα, στα πάμπλουτα αυτά νησιά,

που τα δικά μας τα λαμόγια δεν πάνε με βαλίτσες
      [τ' αργύρια της προδοσίας της πατρίδας, μα ηλεκτρονικά !

       Μετά Κεϋλάνη... πιο ύστερα Βομβάη*.... 
                            [Μομπάσα... και στη συνέχεια το Καράτσι*.....    
       Τι να σου πρωτοθυμηθώ ?? 

                        [ένα μακρύ κατάλογο στη μνήμη έχω γράψει.
       
       Τραβάω στης κόλασης τη ζέστη,                               

              [στων θερμομέτρων τα πενηντάρια, στο Περσικό,
       μα θα διακόψω λίγο, θέλω για τον "δάσκαλο"
                                                       [δυο λόγια εγώ να πω :

               "Φώτα του Melburne... Βαρετά,
                 κυλάει ο Γιάρα-Γιάρα
                                 [ανάμεσα σε φορτηγά
                  πελώρια και βουβά...

       Τον Νίκο Καβαδία θα τιμήσω, 
                       [τον μαρκόνη μας, τον ασυρματιστή ποιητή
        που πρώτος από τους ναυτεργάτες,
                        [τα βάσανά μας στους στεργιανούς 'χε πει, 

        για ρότες της φαντασίας όπως Βλαδιβοστόκ-Χαβάη

                        [ή για ποτάμια μακρινά όπως ο "Γιάρα-Γιάρα"...

        
       Όταν, έφηβος σχεδόν, πρωτομπαρκάρησα
                               [και στα χέρια μου έπιασα καμιά δεκάρα,
      τότε που με δεκαπεντοληρόμισθο μ' εκμεταλλεύονταν,
                               [τη δεκαετία του '50, στη πρώτη μου δουλειά,
       τη συλλογή του "Μαραμπού" αγόρασα 
        [κι ακόμα έχω, μαζί με το "βαξινέσο"* και Πάσα"* μου παλιά.    
  

   Σκοτισμένος από τη κλεισούρα και το μπότζι
                                       [να γράφω άρχισα μια μέρα...
με ξεναγό μου κι οδηγό τη Γεωγραφία
                      [στο ημερολόγιό μου από κει και πέρα, 
κάθε ιστορία που μου θύμιζε
                    [ένας κάβος, ή πέρασμα, ή και ποταμός,  

όπως του Μεγαλέξανδρου του Μακεδόνα,                                              

                                                 [ο πλωτός τότε Ινδός,
σύνορο σήμερα Πακιστάν Ινδίας,
                                        [όπου κατέβηκε ο στρατός  
με τον επί τόπου κατασκευασμένο στόλο,
                        [του στρατηλάτη να βγει στον Ινδικό,
μετά μία νέα Οδύσσεια να φτάσει τελικά
            [σ' αυτόν τον σχεδόν άγνωστο τότε ωκεανό. 

Βέλη και δόρατα βροχή απ΄τα κανό  
                                       [πέφταν χωρίς σταματημό,
από αρχαίες φυλές άγριων ιθαγενών
                                        [που ζούσαν στο ποταμό,
μα το κονβόι των Μακεδόνων, αήττητο,
                                    [και τούτο θα προσπεράσει...

Δεν άργησε όμως και ο εκ τύχης διασωθείς
         [Ονησίκριτος στον ίδιο προορισμό να φτάσει.
Αυτός που ο Αλέξανδρος τον είχε
                         [στο καράβι του πάντοτε καπετάνιο,
ενώ στην κατάβαση από το στόλο αποκόπηκε,
                                          [αγώνα δίνοντας τιτάνιο,
θα καταφέρει τελικά κι αυτός
           [στον Ινδικό ωκεανό δίπλα τους να αράξει
τότε ακριβώς που όλοι οι υπόλοιποι
                     [κάθε ελπίδα για αυτόν είχανε χάσει...!  

                      

  Με σόρτς και με φανέλι τη πτήση να προλάβω,
                               [απ’ τα γραφεία του Περσικού, εκτάκτως
πέταξα με τετρακινητήριο για την Αλάσκα*                                         *Anchorage, Alaska
        [με εντολή που έδωσε ο ίδιος ο εφοπλιστής Μαστράτος.

                                                             

Στο Ανκορέιτζ* έφτασα μ' ενάμισυ μέτρο χιόνι, 
                [μπήκα, τουρτουρίζοντας σαν πλούσιο σκυλάκι, σ' ένα ταξί  
και παρακάλεσα να κάνει στάση και να μου πάρει κάνα δυό ρούχα, 
                                           [τον σουρωμένο, γουνοφορεμένο ταξιτζή.

Η Χάρυβδη κι η Σκύλα* της μυθολογίας,
                                              [η γνωστή Ομηρική καραβοπαγίδα     
(ή οι κυανές Συμπληγάδες του Λόρδου Βύρωνα)      
       [του Οδυσσέα.. του καπετάνιου που τράβαγε με μας τα ίδια.
    

Παρενθετικά… Συμπληγάδες Πέτρες ονομαζόνταν,
                              [στην ελληνική μυθολογία, δύο μεγάλοι βράχοι,
προ διαύλου, που ενώνονταν κι αποχωρίζονταν, απειλώντας:
                [“θα σε συνθλίψω αν περάσεις... άδικη θα δώσεις μάχη”. 

           Προορισμό έχουμε τώρα
                             [τα βόρεια του Καναδά,
           συνέχεια ναύτες στη τσίτα,
                        [βίρα και λάσκα τα σχοινιά,
           πραγματικά με δαύτα
                                [τραβάγαμε μαρτύρια
           πότε με άμπωτη και
                                   [πότε με παλίρροια,
           γιατί αν τύχει να ξεχαστείς,
                       [αράξεις και δεν επιληφθείς,
           θάρθει ο σκουντούφλης
                     [του καραβιού ο εφοπλιστής
           και ευθαρσώς θα πει:
                          [“πώς δεν θα πληρωθείς,
           και για τη ζημιά βεβαίως 
                                      [εσύ θα χρεωθείς
          ...καθώς τις στραβές, συνέχεια,
                                      [αυτός πληρώνει,
           και δικαιολογημένα
                        [έξαλλος θα σου τα χώνει.

  Στη κόστα* πλέω της Νόβα Σκότσια*,              *Ακτές    *Nova Scotia
πάω στο όμορφο Σεν Τζων*,                                *Saint John, *New Brunswick Canada
           [στο Χάλιφαξ*  που 'χα τα κότσια                *Halifax, Nova Scotia

(γι αυτό και είμαι άλλωστε επιζών)
                    [ξάγρυπνος, όρθιος και παρών
συνέχεια δε ανήσυχος, 
                       [με "μάτια γάτας" περιπολών,
όταν μας φέραν κάτι ασχέτους 
                       [νυχτερινή να κάνουν βάρδια,
και τους πιάσαν επανειλημμένως
                      [ύπνο να κόβουν στα σκοτάδια,
έτσι στους πορτοαντιπροσωπομπόσιδες
                         [είπα οργισμένος τηλεφωνικά:
σαράντα "αθρ-ώ-ποι" κινδυνεύουν,
                          ["τ' ακούτε... αρακτά σκατά ?

και με ξεμπάρκαραν κακήν κακώς βεβαίως
                                        [αυθημερόν από τα όκια...
Έτσ' είναι... όταν τσαμπουκαλεύεσαι
   [δεν φέρνεις όλο εξάρες, υπάρχουνε και ντόρτια.


   Για Αμαζόνιο ήρθε σήμα, τραβάμε για Μανάος*
                                    [με τις εξωτικές τις καλλονές, 

"εντάξει ρε μάγκες και οι ψαράδες λένε μούσια,
                                  [μα όχι και τέτοιες υπερβολές".

Για να 'μαι απόλυτα ειλικρινής από μεριά μου
          [κανείς στο ποτάμι δεν είδε έστω και "μία" καλλονή, 
ενώ αντίθετα, γρήγορα το πλοίο να σαλπάρει,
    [προσευχόταν, για να γλυτώσει σώος κι υγιής από εκεί.


     Πόρτο Ορντάζ* και Πόρτο Χέρο, Ονδούρα,              *Venezuela
                         [Νικαράουα, Εκουαδόρ και Παναμάς
        που μούπε ο Μανζάνα* "Σε συγχαίρω φίλε              *παρατσούκλι "manzana" μήλο
                      [ουν γκράντ περσόνα* είσαι για μας"
        -ο μισερός*.... όμως, πάντοτε                          
                                  [χαρούμενος Ονδουρι-ά-νος,
         που ΄ταν μαζί μου σε δυό βαπόρια
                                             [ο μόνιμος βαρδιάνος*.      

Ο μπόμαν κι εγώ, οι μόνοι Έλληνες
         [σ' ένα πειρατικό, είμασταν σαν δυό αδέλφια.

Κόρπους Κρίστι..... Γκάλβεστον....
                         [Νόρφολκ....Σιάτλ και Φιλαδέλφεια.


  Μια κοπελιά θυμήθηκα,
                   [αξέχαστη εικόνα, μνήμη τρυφερή παλιά,
όχι ρε τίποτα σοβαρό... ίσως κι από τη παγωνιά, 
                                              [όλο κι όλο μια αγκαλιά
μέσα στο  Γκρέιντχαντ* Μπόστον-Νιουγιόρκ
                              [τ' άσπρο με το σκύλο λεωφορείο,                              *Greyhound
το λαστιχοαλυσσοδεμένο για το χιόνι...
                          ["όνειρα χειμερινής νυκτός στο κρύο".

Τουρίστρια ήταν αγγελόμορφη που 'ρχότανε...
                     [για το "Μεγάλο Μήλο", απ' τη Νεμπράσκα*                 *Nebraska state
την έφαγα κατακούτελα... τί να σου λέω,
        [τον ουρανό είχε στα μάτια της μ' όλα του τ' άστρα,
όταν γοητευτικά χαμογελούσε,
                      [και με προσπάθεια πολλή μου εξηγούσε,
λόγω των κουτσοαγγλικών μου, ότι προλαβαίναμε
                 [εμείς να δούμε όπως το "Μπας"* περνούσε..                  *λεωφορείο, bus

       Μετά η σκοτώστρα...το φονικό ακρωτήρι
                                    [το ναυτοπροφερόμενο Χατέρας,*           *Cape Hatteras, Virginia
         πραγματικά σαν κάποιο προϊστορικό,
                                    [που τα καράβια καταπίνει, τέρας,            
         αχόρταγο, παμφάγο, ξορκισμένο,
                                                [δολοφονικό, καταραμένο          
         λες και για ναυάγια ήτανε, μικρότερα ή μεγάλα
                                                        [πάντοτε διψασμένο.

 
Σκαρφαλώνω στη μεγάλη λίμνη Ήρι*                                                           *Erie, Ohio
              [που για να φτάσει το πλοίο παίρνει όπως λέμε τα βουνά,
στις πέντε γλυκονεροθάλασσες, σαν το Αιγαίο μεγάλες,
      [που απ 'την αλμυροθάλασσα βρίσκονται καμπόσο πιο ψηλά.

Το μεγαλύτερο σύστημα γλυκού νερού στη Γη,
                      [μα εμείς στη Μίτσιγκαν, Χιούρον και στην Ανωτέρα
δεν μπήκαμε καθόλου, μόνο διαδοχικά στις Όντάριο, Ήρι,
                                  [ολάκερη μια νύχτα έφαε και κάπου μισή ημέρα
το δεξαμενο-αναρριχόμενο καράβι να φτάσει στο Ντιτρόιτ.…
   [σταμπάγια, που απ’ το καληνύχτα... όρθιοι φτάσαμε στο καλημέρα.      
  
   
Στον Ινδικό μουσώνες,
                           [μπαξίσια στην Ινδονησία,*                                                       *Borneo
η μοίρα μου τόχει... να με πααίνει
                        [στο κάθε τόσο στην Ασία.
που φίλους έκανα σαν τον Καλιβούκι
                         [τον Σάραχ και τον Σιμόν. Στενάχωρο, με θύμησες κακές
                       [το καραβίσιο παρελθόν !

Ακόμα σκυλοβρωμάει στη μύτη μου
            [το παλιοτσίμπουκο του Αιγύπτιου
του καπετάνιου, που τη μύτη
     [σου τρύπαε.. κοιμισμένου ή ξύπνιου,
σαν νάκαιγε καπνό από σκ@@ά,
          [μπόχα.... μιά ανυπόφορη μυρωδιά,
πού όμως δεν τόλμαε κάποιος να μιλήσει
        [και ας χωνόταν στις μύτες μας βαθιά.

Ενοχλητικός καπτάνιος... μέχρι τα μπούνια...
                     [εξουσιοεκμεταλευτοαρπάχτρας.

Σαν ξεμπαρκάραμε και φεύγαμε 
                    [όλο το πλήρωμα εκ Τζακάρτας
απίθανος ο τύπος καταδέχτηκε
                        [ξεδιάντροπα ν' απαιτήσει,
να του πάει ο καθένας μας σπίτι του
                              [ένα μπουκάλι ουίσκυ.

Το πέταξα σ' ένα χαντάκι,
               [κάποιον σαν είδα νάρχεται τελώνη...             
 όταν βρισκόμασταν στο τρανζίτ ακόμη
                  [κι ο τύπος άρχισε να ζυγώνει !


Θυμήθηκα...
         [μιά κι είπα για τελωνείο..... τον αλλεργικό,
αλλεργικό στο σώβρακο μαθές, που σκέτο
   [φόραε το παντελόνι.... τον Μάκη τον Κρητικό,
που την εβρήκε και αυτός
         [στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά από τελώνη,
όταν μια τηλεόραση, ο μ@@@@,
      [απερίσκεπτα στο πορτ μπαγκάζ του χώνει. 


      Πάμε και 'κει που λέει το παλιό
                            [κείνο το τραγούδι για το Τούνεζι,*            *Τυνησία
       και για κακοκαιριά στη Μπαρμπαριά,*                           *Αλ Τζαχάιρ, ναυτικά η Αλγερία
                                            [μετά από το Πρίντεζι,*            *Ιταλία
       κεί πούφαγα τη κατραπακιά
              [όταν μας λήστεψαν στης πόλης τα στενά,
       μετά την μπου@@@@τσαρκα,  
                          [πούμασταν ντίρλα κάποια βραδιά.


Γραμμή για Μάγχη....
                      [θαρρείς 'δηγούσαμε σε "λεωφόρο".                      *στενό της Μάγχης 
γιατί υπάρχουνε λωρίδες κυκλοφορίας 
   [στη θάλασσα, έτσι χρησιμοποιώ αυτό τον όρο..

Κει 'ναι που φώναξα ο φρεσκοανθυποπλοίαρχος   
                            ["τρέχα επάνω γέφυρα καπτα Φώτη,
γιατί έπηξα, τα πλοία σμήνη σαν ακρίδες"                     
                      [χέσ@@κα* και πάλι η χολή μου εκόπη...               *φοβήθηκα 

.
      Σιγκαπούρη.... άλλο το πήξιμο εδώ,
                     [θα τόλεγες και κυκλοφοριακό, φανάρια χίλια,
        αμέτρητες οι ψαρόβαρκες,
            [σαν του βυθού τα προσωβράγχια, σαν τα κοχύλια.   
       
       Βγήκαμε με ζικ....ζακ....ημιταχώς.... και σλόου
                                    [μεσάνυχτα στον αχανή Ειρηνικό
        και στη γραμμή των οριζόντων
                                                 [τον Λαγκουάς* αναζητώ,          *φάρος στη Σουμάτρα
        τον χρησιμότερο στο κόσμο για μένα φάρο 
                         [που θεωρώ επίσης και τον πιο λαμπρό.

        Σαν νάχει κάτι μαγικό... κι έτσι θάταν καλύτερο
                                            [αυτό το φάρο να περιγράψω,
        γιατί από διακόσα μίλια απόσταση σχεδόν
              [τον είδα και νόμιζα τα λογικά μου πώς θα χάσω,
        πραγματικά δεν πίστευα στα μάτια μου...
                 [καθώς πυγολαμπίδες μοιάζουνε άλλα φανάρια,*         *αλλιώς οι φάροι 
        και κοντεύεις να τα καβαλήσεις, για να φωτίσουν
                                                   [της ρότας σου τ' αχνάρια...     

        Πισσοσκόταδο..... μαύρο σκοτάδι σα κατράμι,
                                    [μ' ορμή χτυπούσαν, βουνά τα κύματα
        με λύσσα και πλέαμε αργά χωρίς καν στίγμα,
                  [θαρρείς πληρώναμε του κόσμου τα αμαρτήματα,
        σαν φάνηκε η "ανταύγεια του" στα τόσα μίλια
                     [μα μη νομίσεις πως αυτό έγινε στη τύχη,
        συνωμοτήσανε τα σύννεφα 
                                            [και το φεγγάρι με τη φύση,
        μαζί φροντίσαν να συνεργαστούν, 
                                           [ώστε του ουρανού το θόλο,
        κρυβόμενο το φεγγάρι, τα νέφη τα ψηλά,
                [να σκοτεινιάσουν και να τον σκεπάσουν όλο.
      
       Ούτε είκοσι ούτε δέκα, διακόσια τόσα ήταν μίλια*,                      *ναυτικό μίλι 1852 μέτρα
                                  [σχεδόν όσο Αθήνα-Θεσσαλονίκη...
       ο πλοίαρχος, κι αυτός τα χάνει,
                              [που επειγόντως στη γέφυρα εκλήθη,
       "η πορεία... έξαλλος φώναζε, αλλού μας βγάνει"...
                                                    [και όμως ήταν το φανάρι !
       που στα νέφη ταξίδευαν οι φωτεινές αναλαμπές του,
               [και λόγω του σκότους, το μάτι μας κάτι 'χε πάρει.


       Σβούρα.... Μπότανυ Μπέι* Αυστραλία                    *Botany Bay              
            [και ξανά μανά στα Ορμούζ*... του Περσικού,      *στενά Ορμούζ, είσοδος Περσικού    
      στις Σουραμπάγια* Τιμόρ* Πολυνησία*,                     *Surabaya, Java Indonesia
                           [και....του κακού μου του καιρού...! ! ! 
  _______________________________________________

Από το βιβλίο "Σπασμένος κάβος". Βιωματικό έμμετρο έργο
του Οδυσσέα Ηβιλάγια No 7 / e-mail: pmataragas@yahoo.com /
Επιμέλεια - προσαρμογή κειμένων Cathy Rapakoulia Mataraga

___________________________________________________

  σπασμένος κάβος